Ból dziąseł – co go powoduje i jak sobie z nim poradzić?

Ból dziąseł może być uciążliwą, ale przejściową dolegliwością lub objawem innych schorzeń. Warto zrozumieć, jakie są jego główne przyczyny oraz jak skutecznie sobie z nim radzić. Za chwilę przybliżymy najczęstsze powody bólu dziąseł i omówimy sposoby jego leczenia oraz zapobiegania podobnym dolegliwościom. Sprawdź, jak dbać o dziąsła, aby cieszyć się zdrowym i pięknym uśmiechem.

Jakie są główne przyczyny bólu dziąseł?

Ból dziąseł może mieć różne podłoża – od urazów mechanicznych, przez zaburzenia hormonalne i niedobory witamin, po zaburzenia genetyczne czy rozwojowe. Przyjrzyjmy się najczęstszym przyczynom. 

Zapalenie dziąseł 

Jednym z najczęstszych powodów bólu dziąseł jest zapalenie dziąseł (gingivitis). Może ono wynikać z nagromadzenia płytki nazębnej czy kamienia nazębnego. Bakterie w płytce i kamieniu prowadzą do stanu zapalnego, który powoduje zaczerwienienie, opuchliznę, ból i krwawienie dziąseł. Zdarza się, że z kieszonek dziąsłowych sączy się ropa. 

Podrażnienia mechaniczne 

Ból dziąseł może być wynikiem urazów mechanicznych spowodowanych twardym pokarmem, źle dopasowaną protezą czy zbyt intensywnym szczotkowaniem lub/i używaniem szczoteczki ze zbyt twardym włosiem. 

Afty

Afty to niewielkie nadżerki pojawiające się na śluzówce policzków, warg, języka, pod językiem lub na podniebieniu. Mają zwykle okrągły lub owalny kształt. Są pokryte białawym nalotem, a wokół pojawiają się czerwone obwódki, które świadczą o stanie zapalnym. Więcej o tym, skąd się biorą afty i czym są, przeczytasz tutaj: Najczęstsze problemy zdrowotne jamy ustnej – jak je rozpoznać?.

Parodontoza

Przyczyny parodontozy są związane m.in. z niewłaściwą higieną jamy ustnej i nieleczonymi stanami zapalnymi. Choroba może powstawać i nasilać się w następstwie nadmiernego rozwoju płytki nazębnej, która krystalizuje się w kamień. Z czasem zaczyna pokrywać coraz większą powierzchnię zębów, a następnie docierać aż pod dziąsła i penetrować kieszenie dziąsłowe. Na tym etapie kamień zaczyna podrażniać dziąsła, pojawia się ból i obrzęk.

Niewłaściwa higiena jamy ustnej 

Niedokładne szczotkowanie i nitkowanie zębów mogą prowadzić do nagromadzenia bakterii, które powodują stany zapalne i ból dziąseł. Ważne jest, aby myć zęby przynajmniej dwa razy dziennie i używać nici dentystycznej.

Niedobory witamin i minerałów

Niedobory witamin mogą osłabiać dziąsła i prowadzić do powstania stanu zapalnego. Dla zdrowia dziąseł bardzo ważne są:

• Witamina C – działa antybakteryjnie, przeciwdziała chorobom przyzębia oraz próchnicy.
• Witaminy z grupy B – ich niedobór prowadzi m.in. do nadwrażliwości błon śluzowych czy krwawienia dziąseł. Witaminy te przeciwdziałają próchnicy i zmniejszają odczuwanie bólu.
• Witamina D – niedobór wit. D to jeden z częściej występujących niedoborów w naszej strefie klimatycznej. Prowadzi m.in. do zaczerwienienia dziąseł czy krwawienie podczas mycia zębów, a także dolegliwości bólowych i stanów zapalnych przyzębia.

Przyjmowanie niektórych leków 

Dziąsła mogą boleć i być powiększone na skutek przyjmowania niektórych leków. Są nimi np. leki przeciwpadaczkowe, immunoregulujące czy blokery kanałów wapniowych. W tym przypadku objawy występują zwykle w przednim odcinku jamy ustnej i nasilają się w ciągu 3 miesięcy od rozpoczęcia przyjmowania leków. 

Inne przyczyny bólu dziąseł:

• Zaburzenia hormonalne – mogą pogarszać zarówno stan dziąseł, jak i całych zębów. 
• Palenie tytoniu – znacznie zwiększa ryzyko chorób dziąseł. Substancje chemiczne zawarte w dymie papierosowym wpływają negatywnie na zdrowie jamy ustnej, prowadząc do stanów zapalnych i bólu dziąseł.
• Infekcje bakteryjne, wirusowe, grzybicze.
• Zaburzenia genetyczne lub rozwojowe (takie jak dziedziczna włókniakowatość rodzinna (HGF), które objawia się charakterystycznym, uogólnionym przerostem dziąseł).
• Choroby autoimmunologiczne skóry i błony śluzowej, np. pęcherzyca zwykła, liszaj płaski, toczeń rumieniowaty, pemfigoid.

Jak radzić sobie z bólem dziąseł?

Zawsze, gdy dzieje się coś niepokojącego, warto udać się do stomatologa, który znajdzie przyczynę problemu i dobierze najlepszą metodę leczenia. Sposoby na bolące dziąsła są bowiem uzależnione od tego, jaka jest przyczyna dolegliwości. Na przykład:

• Jeśli ból jest spowodowany nadmiarem płytki nazębnej, należy usunąć ją w gabinecie dentystycznym. Do tego konieczna jest dobra higiena jamy ustnej oraz regularne wizyty u stomatologa. 
• Jeśli ból lub stan zapalny są skutkiem ubocznym przyjmowaniem leków, skonsultuj się z Twoim lekarzem prowadzącym.
• Jeśli przyczyną jest pojawienie się aft, należy zastosować leczenie objawowe. Dziąsła smaruje się miejscowo specjalnymi preparatami, które zmniejszają dolegliwości i przyspieszają gojenie. Ponadto należy właściwe dbać o higienę jamy ustnej, stosować pełnowartościową dietę, eliminowanie produktów i czynników drażniących błonę śluzową oraz unikanie – w miarę możliwości – stresu i przemęczenia.
• Jeśli przyczyną bólu nie są choroby, podrażnienia czy infekcje dziąseł, oznacza to, że przyczyna leży w zębach lub kości. Wówczas konieczna jest dalsza diagnostyka, np. wykonanie badań klinicznych czy rentgenowskich. Może okazać się, że konieczne będzie np. skorygowanie lub wymiana wypełnienia zęba.
• Jeśli ból dziąseł wynika z grzybicy (kandydozy), wówczas stosuje się leki przeciwgrzybicze. 

Jak zapobiegać infekcjom dziąseł?

W wielu przypadkach infekcjom i dolegliwościom bólowym jamy ustnej można zapobiegać. Oto kilka sprawdzonych sposób:

• Regularna higiena jamy ustnej – codzienna, dokładna higiena jamy ustnej jest podstawą zdrowia zębów i dziąseł. Szczotkuj zęby szczoteczką przez co najmniej 2 minuty, minimum dwa razy dziennie. Włosie nie powinno być ani zbyt twarde, ani zbyt miękkie. Nie zapominaj o nitkowaniu zębów, dzięki któremu skutecznie usuniesz resztki jedzenia z miejsc niedostępnych dla szczoteczki.
• Zmiana diety – włącz do diety produkty bogate w witaminy B, C i D, które wspierają zdrowie dziąseł. Stosuj zasady zdrowego, zbilansowanego odżywiania. Wybieraj pełnowartościowe, zdrowe produkty, zamiast pokarmów wysokoprzetworzonych czy z dużą zawartością cukru. Jeśli Twoje dziąsła są wrażliwe, unikaj też twardych i ostrych pokarmów, które mogą je podrażniać.
• Unikaj używek – jeśli palisz papierosy, spróbuj z tego zrezygnować. Palenie tytoniu ma bardzo negatywny wpływ na zdrowie dziąseł i całej jamy ustnej.
• Regularne wizyty kontrolne u dentysty – raz na pół roku odwiedzaj swojego dentystę. Regularne kontrole pozwalają na wczesne wykrycie problemów i zapobiegają ich poważnym konsekwencjom. Stomatolog będzie mieć możliwość oceny czy na zębach rozwija się płytka nazębna i czy jest konieczność wykonania skalingu lub piaskowania. Tutaj dowiesz się więcej na temat zabiegów higienizacyjnych.

Ból dziąseł może być chwilową, przejściową uciążliwością, ale i sygnałem poważniejszych problemów zdrowotnych. Ważne jest, aby nie bagatelizować pierwszych objawów i podjąć odpowiednie kroki – najlepiej udać się do gabinetu stomatologa. Regularna higiena, zdrowa dieta, unikanie używek oraz wizyty kontrolne u dentysty to klucz do zdrowych dziąseł i zębów. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości lub potrzebujesz porady, zapraszamy do naszej kliniki. Zadbamy o Twój uśmiech i zdrowie jamy ustnej.