Jak nie bać się dentysty?

Czy na myśl o wizycie u dentysty ogarnia Cię niepokój? Czy już sam widok stomatologa oraz gabinetu powoduje u Ciebie dreszcze? Nie wspominając o odgłosach urządzeń, zapachach czy konieczności położenia się na fotelu stomatologicznym. Podobne odczucia towarzyszą bardzo wielu osobom – zarówno dzieciom, jak i dorosłym – i często są wynikiem reakcji zaszczepianych w dzieciństwie. Za chwilę podpowiemy Ci, skąd mogą brać się takie emocje i jak zachować spokój ducha przed kolejną wizytą.

Dentofobia, czyli strach przed dentystą – co to takiego?

Paniczny lęk przed wizytami u dentysty nazywa się dentofobią. Objawia się m.in. bólem brzucha czy głowy, drżeniem rąk, problemami z zasypianiem, biegunką, nudnościami czy wymiotami, gorączką, nadmierną potliwością, omdleniami (już w gabinecie dentystycznym) czy… ucieczkami z gabinetu.  

Bardzo często strach jest na tyle silny, że pacjenci latami odkładają spotkanie z dentystą, co skutkuje powstawaniem i nasilaniem się problemów z zębami, a w konsekwencji – koniecznością wykonania inwazyjnych zabiegów (lub w skrajnych przypadkach utratą uzębienia). Osoby, które boją się dentysty, często odwiedzają gabinet stomatologa dopiero wtedy, gdy pojawia się silny ból zębów, nasilają się kompleksy z powodu wyglądu uzębienia czy w wyniku presji otoczenia.

Ważne! Jeśli strach czy niepokój nie osiągają tak dużych rozmiarów albo pojawiają się u Ciebie na krótko przed wizytą u stomatologa, nie musi to oznaczać, że masz dentofobię. Podenerwowanie pojawia się u znacznej części pacjentów, ale często mija niedługo po zajęciu miejsca w fotelu dentystycznym. Niemniej jednak nawet jeśli nie towarzyszą Ci tak skrajne odczucia jak w przypadku dentofobii, ale mimo to odczuwasz pewien dyskomfort, możesz zniwelować te nieprzyjemne uczucia do minimum. Za chwilę podpowiemy Ci, jak to zrobić. 

Skąd się bierze strach przed dentystą?

Żeby zwalczyć strach przed dentystą, warto poznać jego potencjalne przyczyny.

– Wizyta u dentysty wiąże się w pewnym stopniu z przekroczeniem intymnej granicy pacjenta, jaką jest jama ustna. Otwarcie ust i pozwolenie drugiemu człowiekowi na zaglądanie do wnętrza jamy ustnej, a później ingerencja w zęby są dla wielu osób nieprzyjemne i budzą poczucie zagrożenia. W dodatku gdy dentysta wykonuje zabiegi, pacjenci są narażanie na różnego rodzaju – często nieprzyjemne dla ucha – dźwięki. To zrozumiałe, że takie doznania mogą budzić dyskomfort i niepokój. Jednak bardzo często na tym właśnie kończą się fizyczne, nieprzyjemne doznania. 

– Strach przed dentystą jest często wyolbrzymiony, a jego źródeł można doszukiwać się w dzieciństwie. Dotyczy to m.in. pacjentów po 30. roku, którzy dorastali w czasach, gdy stomatologia nie była tak zaawansowana jak dziś, a podczas zabiegów faktycznie mógł pojawiać się ból. Oczywiście, zdarza się, że podczas zabiegów pojawiają się chwilowe, nieprzyjemne odczucia, ale współcześnie zarówno metody leczenia, jak i podejście stomatologów do pacjentów są diametralnie różne od tych praktykowanych jeszcze kilkanaście lat temu. Nawet do podania znieczulenia można wykorzystać tzw. metody bezbolesne. 

– Inną przyczyną strachu przed dentystą są powtarzane mity i opowieści o tym, że wizyt w gabinecie należy się bać. Gdy w przeszłości zostaliśmy nastraszeni albo słyszymy od znajomych czy rodziny, że „dentysta to sadysta”, nic dziwnego w tym, że strach przeniósł się na nas.

– To, co wywołuje niechęć, to często także wieloletnie zaniedbania. Gdy po przeglądzie stomatolog podsumowuje, co i w jakim zakresie trzeba poddać leczeniu, pacjenci z licznymi ubytkami mierzą się nierzadko z poczuciem wstydu. Warto jednak pamiętać, że dentysta nie jest od tego, by oceniać postępowanie pacjentów, ale od tego, by im pomagać. 

– Część pacjentów obawia się także tego, że nie będą mieć żadnego wpływu na przebieg zabiegu, a gdy w jego trakcie poczują ból, będą zdani na łaskę stomatologa. Bardzo ważne jest więc, by wybrać gabinet, w którym czujemy się bezpiecznie i pewnie. Klinika musi budzić zaufanie. 

Warto wiedzieć! Do czego może doprowadzić strach przed dentystą?

Unikanie wizyt u dentysty może prowadzić do poważnych schorzeń, drastycznego rozwoju próchnicy, a także do bardziej inwazyjnych zabiegów czy nawet… utraty uzębienia. Pacjenci, którzy latami nie chodzą do dentysty, cierpią nierzadko na groźne stany zapalne, nawracające i bardzo silne bóle zębów, poważne wady zgryzu, duże ubytki, braki w uzębieniu czy nawet choroby serca i nerek, nawracające migreny, bóle stawów czy zapalenia zatok. Uszkodzone i otwarte zęby to zaproszenie dla groźnych bakterii, które przez jamę ustną znajdują drogę do organizmu. Problemy z zębami bardzo często obniżają komfort życia, są przyczyną dyskomfortu i kompleksów.

Co zrobić, żeby się nie bać? Zwalczenie strachu jest możliwe

Wiemy już, jakie mogą być przyczyny strachu przed dentystą. Bardzo często wyolbrzymiony niepokój jest wynikiem powszechnej opinii na temat stomatologów, nieprzyjemnych doświadczeń z przeszłości czy uprzedzeń, które nie znajdują pokrycia w rzeczywistości. Co więc zrobić, żeby zniwelować strach?

– Przede wszystkim należy pamiętać, że dzisiejsze gabinety dentystyczne to nie te same miejsca co kilkadziesiąt czy kilkanaście lat temu (choć oczywiście należy wybierać tylko godne zaufania kliniki). Personel – zarówno higieniści, jak i stomatolodzy – dbają o to, by pacjenci czuli się komfortowo i bezpiecznie, udzielając przy tym wszystkich niezbędnych informacji na temat zabiegów i leczenia. 

Wskazówka! Jeśli dawno nie było Cię u dentysty i nie wiesz, jak teraz wyglądają wizyty, zapytaj o to już w trakcie umawiania się do lekarza oraz na początku spotkania ze stomatologiem. Poproś, żeby lekarz opowiedział Ci krok po kroku, co będzie się działo. 

– Dobre gabinety i dobrzy specjaliści pomagają pacjentom oswajać strach przed zabiegami, m.in. pozytywnym nastawieniem i rozmową. Zdarza się, że w gabinetach pacjenci mogą słuchać też spokojnej, relaksującej muzyki. Już podczas umawiania wizyty zwróć uwagę na podejście personelu. Jeśli cokolwiek wzbudzi Twoją nieufność, wybierz inne miejsce. Twój komfort jest najważniejszy, a nie osiągniesz go bez poczucia zaufania do lekarza.

– Negatywne emocje w dniu wizyty możesz zmniejszyć, dobrze planując swój czas. Nie spóźnij się, by mieć chwilę na oddech przed wejściem do gabinetu. Z drugiej strony postaraj się nie przyjeżdżać zbyt wcześnie, by uniknąć długiego oczekiwania na swoją kolej i przysłuchiwania się dźwiękom z gabinetu. 

– Warto też pamiętać o spokojnym, głębokim oddychaniu – zarówno przed wizytą, jak i już na fotelu u stomatologa. Długie i spokojne wdechy i wydechy mogą naprawdę pomóc wyciszyć się i zrelaksować. Wieczór poprzedzający wizytę u dentysty warto spędzić na relaksacji. Połóż się też wcześnie i dobrze się wyśpij. 

Nie odkładaj też wizyty na później. Im dłużej będziesz zwlekać z umówieniem spotkania, tym bardziej będzie rosło prawdopodobieństwo wykonania bardziej inwazyjnych zabiegów. Jeśli potrzebujesz rozmowy z dentystą, umów się na konsultację i porozmawiaj z lekarzem o swoim strachu. Jeśli jesteś z Warszawy lub okolic, zapraszamy Cię do naszego gabinetu. Zadbamy o Ciebie i zapewnimy Ci spokój oraz opiekę, jakiej potrzebujesz.