Próchnica u pacjenta noszącego aparat ortodontyczny – profilaktyka, leczenie

Aparat ortodontyczny pozwala naszym pacjentom – zarówno dzieciom, jak i osobom dorosłym – spełnić marzenie o równych zębach i prawidłowym zgryzie. Odpowiednie ustawienie zębów w łukach wpływa na estetykę uśmiechu, a często również na symetrię rysów twarzy. Noszenie aparatu ortodontycznego, pomimo że wiąże się z wieloma korzyściami, jest jednak również dużym wyzwaniem – pacjenci muszą restrykcyjnie przestrzegać zasad higieny jamy ustnej, aby zapobiegać próchnicy i stanom zapalnym dziąseł. Sprawdź, o czym musisz pamiętać przed i w trakcie leczenia ortodontycznego.

Przygotowanie do leczenia aparatem

Przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego powinieneś bezwzględnie odwiedzić stomatologa – prawdopodobnie będzie to jedno z pierwszych zaleceń, jakie otrzymasz podczas konsultacji z ortodontą. Niezbędne będzie rozwiązanie wszystkich problemów, jakie toczą się w Twojej jamie ustnej – wyleczenie próchnicy, usunięcie kamienia nazębnego czy odbudowanie nieszczelnych wypełnień. To niezwykle ważne, ponieważ nawet najmniejszy problem – drobne ognisko próchnicy czy uszkodzone wypełnienie – podczas noszenia aparatu może zmienić się w rozległy, trudny do wyleczenia ubytek. Przeczytaj – jak przygotować się do założenia aparatu ortodontycznego 

Higiena jamy ustnej a aparat ortodontyczny

Nosząc aparat ortodontyczny, powinieneś z wyjątkową starannością dbać o higienę jamy ustnej. W przeciwnym razie na Twoich zębach szybko może rozwinąć się próchnica. Dlaczego?

Elementy aparatu ortodontycznego mocowane są do szkliwa zębów. W miejscach tych wyjątkowo łatwo i szybko pojawia się bakteryjna płytka nazębna. Co więcej, na elementach aparatu mogą zatrzymywać się resztki jedzenia czy napojów, które spożywasz. Te dwa czynniki sprzyjają demineralizacji szkliwa. W pierwszym etapie objawia się ona białymi plamkami na powierzchni zębów. Wraz z upływem czasu (o ile nie zostanie podjęte leczenie stomatologiczne), zmieniają się one w charakterystyczne, czarne ubytki.

Jak dbać o higienę „zadrutowanych” zębów, aby uniknąć takiego scenariusza? Lekarz stomatolog lub ortodonta, po założeniu aparatu ortodontycznego, powinien przekazać Ci szczegółowy instruktaż higieny jamy ustnej. Jeżeli nie wystarczy Ci pokaz czyszczenia zębów na modelu stomatologicznym, poproś lekarza o instruktaż na Twoich własnych zębach. 

Najczęściej zaleca się, aby pacjent noszący aparat ortodontyczny używał:

• specjalistycznej, manualnej szczoteczki ortodontycznej lub szczoteczki sonicznej,
• irygatora wodnego,
• nici dentystycznych (najlepiej sprawdzają się nici usztywniane) oraz szczoteczek międzyzębowych,
• szczoteczek jednopęczkowych (przy ich pomocy możesz wyczyścić podstawę zamków i przestrzeń pod łukiem ortodontycznym),
• ortodontycznej pasty do zębów i płynu do płukania jamy ustnej.

Poza odpowiednią higieną jamy ustnej w warunkach domowych pacjent z aparatem ortodontycznym, powinien regularnie korzystać z zabiegów higienizacyjnych (zwykle co 3-4 miesiące). Warto, abyś pamiętał również o odpowiedniej diecie – ograniczenie ilości cukru znacznie ogranicza ryzyko powstania próchnicy.

Leczenie próchnicy a aparat ortodontyczny

Niestety, czasem, pomimo przestrzegania wszystkich zaleceń higieny jamy ustnej, u pacjentów pojawiają się ubytki. Jeżeli zostaną zauważone na wczesnym etapie – gdy zmiany są jeszcze odwracalne – leczenie nie powinno być skomplikowane. 

Białe plamki, świadczące o odwapnieniu szkliwa i początkowej fazie próchnicy, najczęściej wymagają jedynie przeprowadzenia zabiegu fluoryzacji. Demineralizację można leczyć również przy pomocy infiltracji żywicą, która wnika w głąb zęba i zapobiega rozwojowi próchnicy. 

Sytuacja jest nieco trudniejsza, kiedy na powierzchni zębów pojawią się ubytki wymagające leczenia zachowawczego lub gdy niezbędne jest leczenie endodontyczne. Aby zapewnić stomatologowi pełen dostęp do zęba, najczęściej konieczne jest zdjęcie aparatu ortodontycznego lub usunięcie wybranego elementu aparatu. Po zakończeniu leczenia ortodonta ponownie zakłada wszystkie części aparatu na zęby pacjenta.