Dlaczego zęby zmieniają kolor? Co powoduje przebarwienia i jak zachować lub przywrócić biały uśmiech?

Przyczyny powstawania przebarwień na zębach są różne – jedne wynikają ze zmian w strukturze zębów, inne z naszych codziennych nawyków i diety. Żeby cieszyć się białym i zdrowym uśmiechem nie wystarczy szczotkować zęby 2 razy dziennie (chociaż to absolutne minimum). Co w takim razie należy robić? I dlaczego w ogóle zęby zmieniają kolor? Sprawdźmy.

Przyczyny przebarwień zębów

Przebarwienia zębów mogą mieć przyczyny wewnętrzne lub zewnętrzne.

Przebarwienia wewnętrzne wynikają ze zmian strukturalnych tkanek twardych zęba, np. ze zmian chemicznych. Mogą wywoływać je zarówno choroby metaboliczne, jak i przyjmowane leki, takie jak antybiotyki z grupy tetracyklin, leki przeciwtrądzikowe czy nadmierna podaż fluoru w wodzie pitnej.  Na kolor zębów mogą wpływać także terapie onkologiczne (chemioterapia lub naświetlanie).

Przebarwienia wewnętrzne to także te, które powstają z wiekiem. W miarę upływu lat zęby mogą żółknąć i ciemnieć. 

Przebarwienia zewnętrzne mogą być konsekwencją spożywania pewnych produktów spożywczych, a także stosowania używek i niewłaściwej higieny jamy ustnej. 

Największe zmiany koloru zębów powodują:

• Papierosy – zęby palaczy są często żółte, a na ich powierzchni pojawia się ciemnobrązowy nalot (zwłaszcza przy dziąsłach).
• Kawa – plamy i zażółcenia zębów powstają na skutek działania polifenoli zawartych w kawie. 
• Herbata – żółte lub brązowe zabarwienie zębów powstaje przez teiny zawarte w herbacie. Największe przebarwienia zostawia na zębach czerwona herbata. 
• Czerwone wino – zawiera chromogeny i związki garbnikowe, które z jednej strony odpowiadają za purpurowy kolor wina, z drugiej przyczyniają się do powstawania silnych przebarwień na zębach. Ponadto wino ma kwaśny odczyn, a kwaśne środowisko przyczynia się do zwiększenia porowatości powierzchni szkliwa. Im więcej jest na szkliwie mikro pęknięć, tym łatwiej jest wniknąć w głąb zęba barwnikom zawartym w winie.
• Kolorowe, słodzone napoje – zawierają kwasy, które intensywnie oddziałują na zęby. Kwaśne środowisko nie tylko tworzy na zębach mikropęknięcia, ale też sprzyja wypłukiwaniu cennych składników mineralnych z zębów. Zęby stają się słabsze, a przebarwienia szkliwa silniejsze.

Przebarwienia na zębach mogą powodować też niektóre zdrowe produkty spożywcze, takie jak buraki. Czy należy z nich rezygnować? Nie. Warto jednak po ich spożyciu umyć zęby, a także dbać o różnorodność posiłków.

Co zrobić, by zęby były białe? Najskuteczniejsze sposoby 

Odpowiednia dieta 

Żeby zęby pozostały białe, warto zrezygnować z używek lub ograniczyć je do minimum, a po spożyciu kawy czy herbaty lub po zapaleniu papierosa umyć zęby. Warto też zastąpić niektóre produkty takimi, które nie wpływają na kolor zębów. Zamiast czerwonego wina można wybrać białe, zamiast czarnej lub czerwonej herbaty – zieloną lub białą, zamiast kolorowego napoju – lemoniadę czy wodę. 

Higiena zębów 

Żeby cieszyć się białym uśmiechem, należy dbać o higienę jamy ustnej – nie tylko myć zęby tuż po przebudzeniu i zaraz przed pójściem spać, ale też szczotkować je po spożyciu barwiących produktów spożywczych. Podczas mycia zębów nie zapomnij o języku – jeśli umyjesz zęby, ale pominiesz język, w Twojej jamie ustnej nadal będą obecne np. garbniki i zanieczyszczenia, które będą barwić zęby. 

Regularnie nitkuj też zęby. W szczelinach między nimi mogą pozostawać zanieczyszczenia i barwniki z jedzenia, których nie może usunąć szczoteczka, a które wpływają na zmianę koloru uśmiechu.

Usuwanie osadów 

Higienizacja zębów to bardzo ważny element dbania o jamę ustną. Zabiegi, takie jak skaling, piaskowanie czy lakierowanie zębów fluorem mogą znacznie poprawić wygląd uśmiechu, a także uchronić zęby przed rozwojem poważniejszych problemów zdrowotnych. To jedne z najważniejszych elementów profilaktyki próchnicy. 

Dzięki piaskowaniu specjalista w gabinecie stomatologicznym usunie osad oraz przebarwienia z powierzchni zębów. Skaling natomiast umożliwi pozbycie się kamienia nazębnego. Oba te zabiegi nie są długie, choć czas potrzebny na ich wykonanie zależy od rodzaju i wielkości osadów i kamienia. Są raczej bezbolesne, ale pacjenci, którzy obawiają się dyskomfortu, mogą skorzystać ze znieczulenia. 

Sprawdź, na czym polegają poszczególne zabiegi higienizacji zębów. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat stomatologii profilaktycznej, zajrzyj tutaj.

Wybielanie zębów

Co, jeśli dbanie o higienę zębów nie wystarcza? Co, jeśli zęby zmieniły kolor w wyniku chorób lub na skutek nieodpowiedniej diety? Ratunkiem są zabiegi wybielania zębów – te w gabinecie stomatologicznym lub ewentualnie bezpieczne, sprawdzone metody do stosowania w domowym zaciszu. 

Przewaga zabiegów w gabinetach stomatologicznych jest przede wszystkim taka, że są one bezpieczniejsze i skuteczniejsze. Lekarz dobierze odpowiedni preparat i odpowiednią metodę, a także zbada zęby i oceni, czy można przystąpić do zabiegu. 

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat różnych sposobów wybielania zębów, przeczytaj ten wpis:

Wybielanie zębów – w domu czy u dentysty?.

Warto wiedzieć! Biała dieta po wybielaniu zębów 

Jeśli wybielasz zęby w gabinecie stomatologicznym lub w domu, przez kilka lub kilkanaście dni stosuj się do zasad tzw. białej diety. Unikaj produktów, które mogłyby przebarwić szkliwo. Oprócz wymienionych wcześniej używek ogranicz także: owoce takie jak jagody, jeżyny, porzeczki czy ciemne winogrona (a także soki z tych owoców), niektóre przyprawy, np. curry, kurkumę, czerwoną paprykę i sos sojowy.